Tuesday, December 17, 2013

VỤ HÔI BIA - CÓ HAY KHÔNG SỰ DÀN DỰNG CỦA TRUYỀN THÔNG?

Một chuỗi sự việc liên hoàn  xe bia bị đổ, người dân hôi của, hãng bia đòi tài xế bồi thường, mạnh thường quân lập quỹ ủng hộ tài xế, hãng bia tuyên bố không đòi bồi thường, và những tình tiết hậu vụ việc đã thu hút được đáng kể sự theo dõi của dư luận trong suốt thời gian qua.

Việc nào thu hút sự chú ý tất nhiên thu hút cả sự xét nét, và sau khi vạch tìm ghép nối, cảm thấy câu chuyện có phần mang tính "kịch", nhiều người đã cho rằng đã có sự can thiệp dàn dựng của truyền thông mà đạo diễn chính là Tiger.

Có người đặt nghi ngờ ngay từ đầu, tức kể cả vụ tai nạn đổ bia cũng là dàn dựng, người dè dặt hơn thì dừng lại ở việc hoài nghi sự can thiệp của truyền thông và Tiger sau vụ tai nạn mang tính chất "chớp cơ hội làm PR".

Vốn không muốn đau đầu với những vụ việc liên quan đến truyền thông, song khi đọc bài viết với tựa đề: VỤ HÔI BIA: NỰC CƯỜI VỚI CÁC "CHUYÊN GIA" CHÉM GIÓ RẰNG CÓ SỰ DÀN DỰNG TRUYỀN THÔNG. thì tôi nghĩ cũng thú vị.

Tác giả bài viết cũng được xem là một "chuyên gia" mới nổi trong giới truyền thông, PR. Tôi cũng từng được đọc nhiều bài viết chất lượng với những góc nhìn sâu sắc, độc đáo của anh ta.

Tuy nhiên bài viết này tôi đánh giá là một sự giải thích hời hợt, một xô nước chữa cháy vụng về dù đã cố gắng khéo léo đánh lừa độc giả, kéo họ vào những cái nhìn thiên lệch và những kết luận võ đoán.

1. Tác giả viết rằng :
Vụ tai nạn này bản chất không phải là khủng hoảng truyền thông của hãng bia. Đối tượng bị chỉ trích và ném đá ở đây là những người dân tham gia hôi của ở Đồng Nai nói riêng và một thói xấu của người Việt Nam chúng ta nói chung. Nên về nguyên tắc, hãng bia không phải chịu bất cứ ảnh hưởng tiêu cực thực tế nào. Cho nên họ đâu cần "xử lý" cái gì!
Thứ nhất, người làm truyền thông phải hiểu rõ quyền lực của dư luận, với dư luận thì "tôi không làm gì sai" không bao giờ đồng nghĩa với "tôi không có rủi ro gì". Thực tế chứng minh, khi có thông tin Tiger bắt tài xế Hậu đền tiền dư luận đã nổi giận với sự vô cảm đó như thế nào, thậm chí một bộ phận đã đòi tẩy chay Tiger.

Vì vậy, rõ ràng, với một vụ việc thu hút đông đảo sự chú ý như thế này, nếu không xử lý một cách khéo léo, nguy cơ rủi ro và rơi vào khủng hoảng truyền thông là rất cao.

Thêm vao đó, logic rằng "vì không có nguy cơ khủng hoảng nên không cần xử lý khủng hoảng, vì không cần xử lý khủng hoảng nên không liên quan" mà nột logic mang tính ngụy biện theo kiểu "tôi muốn du lịch nên tôi đến Sapa, tôi không đến Sapa suy ra tôi không đi du lịch".

Ngoài Sapa còn nhiều lựa chọn khác để du lịch, cũng vậy, ngoài mục tiêu xử lý khủng hoảng còn nhiều mục tiêu khác kéo truyền thông phải can thiệp. Cụ thể trong vụ việc này, sau vụ tai nạn, Tiger hoàn toàn có thể biến nó thành cơ hội quảng bá, cơ hội quảng bá chứ không phải xử lý khủng hoảng.

2. Tác giả cho rằng việc kéo dài thời gian đưa ra quyết định xử lý vụ việc (tuyên bố không đòi bồi thường) của Tiger là vì "thực hiện đầy đủ theo quy trình làm việc chuyên nghiệp của các công ty lớn" và cho rằng muốn lấy 1 đồng của các "ông lớn" này cần phải có 10 con dấu!

Tác giả viết thêm:
Vừa xong, việc một ngân hàng rất lớn gọi điện đòi nợ khách hàng số tiền chỉ đúng... 1đ cũng là chuyện "thật như đùa" của quy trình doanh nghiệp. Nghe thì có vẻ rất buồn cười nhưng đấy mới là chuyên nghiệp.
Rõ ràng tác giả đã đồng nhất giữa chuyên nghiệp và nguyên tắc, rằng chuyện nghiệp là phải theo nguyên tắc, làm việc theo nguyên tắc là chuyên nghiệp đó là một nhận định sai hoàn toàn. Chuyên nghiệp vốn phải hiểu là "nguyên tắc hóa những gì được cho là hiệu quả nhất", hiệu quả mới chính là chuyên nghiệp chứ không phải nguyên tắc, vì vậy chuyên nghiệp bao gồm cả việc xử lý linh động, nhanh, gọn.

Vì thế, luôn luôn có cái gọi là "quy trình ngoài quy trình" để xử lý những tình huống đặc biệt ở những doanh nghiệp lớn thậm chí là những doanh nghiệp nhỏ vừa, bản thân tôi cũng từng xây dựng một quy trình làm việc tổng thể và rõ ràng trong những tình huống đặc biệt tốc độ xử lý là điều được ưu tiên hàng đầu.

Với Tiger, một hãng bia danh tiếng mà nói, làm sao lại không có được sự linh động như vậy. Thêm vào đó, khoản tiền mấy trăm triệu đối với Tiger nói chung và kinh phí truyền thông - quảng cáo của Tiger nói riêng thật chẳng thấm vào đâu.

So sánh hiệu quả của việc "không đòi bồi thường" trong vụ việc thu hút chú ý này và bỏ ra mấy trăm triệu để mua quảng cáo trên ti vi thì rõ ràng quyết định đã có thể đến từ rất sớm.

3. Tác giả nêu ra hai phương pháp tung hứng cảm xúc ứng dụng trong truyền thông là "hạ thấp kỳ vọng người đối diện" và "gương sáng phố phường", dụng ý của việc này đơn giản là tung hỏa mù, nhấn mạnh sự am hiểu của mình trong lĩnh vực truyền thông để gia cố niềm tin của độc giả đối với nhưng kết luận của mình. "Hãy tin tôi, tôi là một người am hiểu lĩnh vực này".

Dù đặt cái tên nào, mang tính hàn lâm hay "chuyên môn" ra sao thì logic của phương pháp ấy chỉ có một đó là tạo nên một sự so sánh cao thâp chênh lệch hòng khiến người tiếp nhận thỏa mãn với những gì mình đưa ra cho họ, không có gì là quá cao siêu hay khó áp dụng như tác giả mô tả cả. Các doanh nghiệp xưa nay và trong kinh doanh buôn bán bình thường người ta áp dụng đầy rẫy, đề giá bán 2 triệu, giảm giá 800 ngàn, bán với giá 1 triệu 200 ngàn trong khi thực giá cũng chỉ có 1 triệu 200 ngàn là thủ thuật dễ thấy nhất trên các tờ rơi được phát hàng ngày trên các tuyến phố.

Tung hỏa mù như thế, nhưng tác giả hoàn toàn không chứng mình được rằng Tiger không áp dụng hai phương pháp mà tác giả nêu ra, thế nhưng lại khẳng định chắc nịch rằng không hề có sự can thiệp dàn dựng của truyền thông.

***

Một khi có ý muốn chứng minh Thât - Giả, Dàn Dựng - Tự Nhiên phải đưa ra được bằng chứng sát thực, đằng này chỉ có vài lời nói suông, đã nói suông lại còn nói không hợp lý lẽ, cố tình đánh lừa người đọc như thế thật trái với Slogan "Tell The Truth" (nói sự thật) của tác giả.

Quay lại với việc CÓ HAY KHÔNG SỰ DÀN DỰNG CỦA TRUYỀN THÔNG ?

Trước hết chúng ta thừa nhận vài trò của báo giới trong vụ việc này là rất quan trọng, ít nhất là vai trò "kéo đẩy" còn có vai trò "hạt nhân" hay không thì tôi chưa dám khẳng định, đơn giản vì tôi là người nhìn nhận chứ không phải người trong cuộc hay người điều tra.

1. Có rất nhiều vụ hôi của trước đó như chỉ đến khi vụ việc này diễn ra, đồng loạt các báo mới thổi lên thành tầm cỡ "quốc nhục", VTV thậm chí còn làm một chương trình đối thoại về văn hóa ứng xử trong tình huống tương tự.

2. Hàng loạt các bài viết ra lò mỗi ngày khai thác và cập nhật tỉ mẩn nhất có thể về diễn biến vụ việc, lèo lái dư luận từ cung bậc này qua cung bậc khác để rồi hạ màn êm đẹp.

Cũng như bao người đứng ở vai trò là người nhìn nhận, tôi xin đưa ra nhưng câu hỏi "tại sao" sau đây:

1. Tại sao xe chở hàng nặng, dễ hư hỏng và cồng kềnh lại không có che chắn và chằng buộc để nó đổ "đẹp mắt" như vậy?

2. Tại sao ban đầu đồi bồi thường, sau đó lại quyết định không đòi bồi thường nữa, dù lúc này với quỹ ủng hộ của các mạnh thường quân anh Hậu hoàn toàn có khả năng chi trả ?

3. Tại sao anh Hậu là lái xe cho một hãng vận tải lớn, theo quan sát của tôi, người làm nghề này có thể thiếu thốn nhưng không phải nghèo lại được mô tả như người "chẳng có gì" ?

4. Tại sao anh Hậu không bị bồi thường mà còn giữ lại 40% số tiền ủng hộ  để rồi sau đó lại trả hết mà không trả hết ngay từ đầu ?

Cuối cùng, điều mà báo giới dù tỉ mẩn đến đâu cũng chẳng thèm khai thác đó là tất cả các xe chở bia đều được bảo hiểm toàn bộ tai nạn, vậy thì điều khoản trong hợp đồng bảo hiểm là gì ?.

Thông tin "từ chối đền bù" của công ty bảo hiểm mà báo chí đăng không xuất phát từ công ty bảo hiểm mà xuất phát từ anh Hậu, đây là một điểm lạ cần đặt dấu hỏi.

Tìm hiểu về sản phẩm bảo hiểm hàng hóa nội địa của công ty cổ phần Bảo Hiểm Bưu Điện (nơi công ty anh Hậu mua bảo hiểm) thì thấy ghi rõ :
-Đối tượng bảo hiểm:
     Hàng hóa vận chuyển trong lãnh thổ Việt Nam
    Vỏ container vận chuyển trong lãnh thổ Việt Nam 
-Phạm vi bảo hiểm:
    Cháy hoặc nổ;
    Động đất, bão lụt, gió lốc, sóng thần và sét đánh;
    Phương tiện vận chuyển bị đắm, bị lật đổ, bị rơi, mắc cạn, đâm va nhau hoặc đâm va vào vật thể khác hay bị trật bánh;
    Cây gãy đổ, cầu cống, đường hầm và các công trình kiến trúc khác bị sập đổ;
    Phương tiện chở hàng mất tích;
    Hy sinh tổn thất chung. 
-Loại trừ:
    Chiến tranh, đình công, nội chiến, cách mạng, khởi nghĩa, phản loạn hoặc quần chúng nổi dậy, CƯỚP, mìn, thủy lôi, bom hoặc các dụng cụ chiến  tranh khác;
    Hậu quả trực tiếp hay gián tiếp của phóng xạ hay nhiễm phóng xạ phát sinh từ việc sử dụng năng lượng nguyên tử, hạt nhân và/hoặc phản ứng hạt nhân, phóng xạ tương tự;
    Hành động xấu cố ý hay hành vi phạm pháp của người được bảo hiểm hay người làm công cho họ;
    Những mất mát, hư hỏng hay chi phí do khuyết tật vốn có hoặc do tính chất đặc thù của loại hàng hóa được bảo hiểm;
    Xếp hàng quá tải đối với hàng chở nguyên chuyến;
    Đóng gói sai quy cách, bao bì không thích hợp hoặc hàng bị hỏng từ trước khi xếp lên phương tiện vận chuyển;
    Rò chảy thông thường, hao hụt trọng lượng hay giảm thể tích thông thường của hàng hóa được bảo hiểm trong quá trình vận chuyển;
    Phương tiện vận chuyển không đủ khả năng lưu hành, không đảm bảo an toàn giao thông;
    Những mất mát, hư hỏng hay chi phí có nguyên nhân trực tiếp do chậm trễ, dù chậm trễ đó do một rủi ro được bảo hiểm;
    Hàng hoá bị tổn thất trước khi cấp đơn bảo hiểm;
    Hàng hoá chở quá địa điểm kết thúc hành trình ghi trên đơn bảo hiểm.

Phát biểu với báo giới, anh Hậu nói rằng công ty bảo hiểm từ chối bồi thường vì cho rằng hàng hóa bị cướp, điều này hoàn toàn vô lý.

Thứ nhất, đó không phải hành vi cướp, vì hành vi cướp được mô tả trong luật hình sự là  hành vi sử dụng vũ lực, hoặc đe dọa sử dụng ngay tức khắc vũ lực đối với người khác nhằm chiếm đoạt tài sản của người khác. Hành vi của người hôi bia trong vụ này chỉ có thể quy về hanh vi "công nhiên chiếm đoạt tài sản" mà thôi (!?).

Hơn nữa hành vi đó diễn ra trong tai nạn chứ không phải diễn ra độc lập, điều khoản loại trừ của sản phẩm bảo hiểm chỉ loại trừ trường hợp hàng hóa bị cướp (độc lập) chứ không loại trừ các khả năng mất mát do bên thứ ba trong tai nạn.

Với những bằng chứng có được anh Hậu và công ty chủ quản hoàn toàn chứng minh được điều đó. Vậy thì thiệt hại của vụ tại nạn về mặt tài chính anh Hậu vốn không phải là người chịu trách nhiệm đền bù mà là công ty bảo hiểm.

Hỏi rằng tất cả những gì diễn biến sau đó phải giải thích làm sao?

Monday, December 2, 2013

Loạn Thế Lộ Chân Long, hồi thứ 18

Kiều Công Hãn bị mất hai mãnh tướng, từ đó thủy chung đóng cổng thành không ra đánh, lại cho cung thủ sẵn sàng trên thành, khiến cho quân Lĩnh vây riết mấy ngày trời mà không dám đánh vào. Cuối cùng không có cách nào xoay chuyển tình hình Lĩnh đành kéo quân về Phong Châu Thượng.

Từ đó, cứ cách vài ngày, Lĩnh lại sai các tướng thay phiên đem quân đến đánh, nhưng Công Hãn vẫn bền chí bền gan thủ mãi, hơn hai tháng ròng rã, chẳng bên nào bắn ra một mũi tên, cứ quân Lĩnh kéo đến lại kéo về, còn quân họ Kiều không mảy may muốn đánh.

Đúng phải lúc tiết trời mua đông nhiều mưa dâm, lương thả sắp cạn, lòng quân chán nản, đánh mãi không được, Đinh Bộ Lĩnh tính đường phải rút quân thì Lưu Cơ đứng ra hiến kế : 

-         Tôi có một cách, chủ tướng xem thế nào ! 

-         Cách gì nói ta nghe !

-         Mùa đông, có một thứ mà quân dân trong thành Phong Châu Hạ buộc phải ra ngoài tìm kiếm đó là củi khô để sưởi ấm, bây lâu nay ta không phát giác chắc chắn là do họ ra khỏi thành vào lúc đêm. Nay ta cho lập các đồn kiểm soát không cho quân trong thành ra kiếm củi khô, tất chẳng lâu ta gọi phải ra hàng.

Đúng lúc đó có lính vào trình thư của Trịnh Tú gửi từ Đại La, Bộ Lĩnh mở thư ra đọc, thư viết:

“Chủ tướng hơn hai tháng vây riết mà không phá được Phong Châu Hạ, khiến cho Tú tôi ở Đại La cũng ngày đêm lo cái lo ấy, hôm nay ngồi bên bếp sưởi bất giác nghĩ quân Công Hãn trong thành cũng cần sưởi ấm lắm lắm, nên viết thư này ngỏ với chủ tướng nên tìm cách tuyệt lấy đường vận củi khô tất quân họ Kiều phải hàng. Thiển ý của Trịnh Tú.”

Lĩnh đọc xong đem thư đưa cho Lưu Cơ xem, rồi cả hai cùng cười, Lĩnh nói:

-         Quả nhiên có Trịnh Tú, Lưu Cơ ta chẳng phải lo gì, hai ngươi ở hai nơi mà đầu nghĩ cũng một chuyện, thật hay thay, kế ấy diệu lắm, nhưng ta chỉ e làm thế dân trong thành sẽ oán, đến khi lấy được rồi khó mà an, cũng cách ấy, nhưng ta nghĩ nên cho người giả làm tiều phu, tìm cách vào được trong thành làm nội ứng, Lưu Cơ thấy thế nào?

-         Chủ tướng tính thế là rất chu toàn, tôi không có ý khác.

Quả đúng như Trịnh Tú, Lưu Cơ tính toán, đang đêm, nhân lúc quân Bộ Lĩnh không vây đánh, dân trong thành Phong Châu Hạ mới được phép theo cổng thành phía Nam ra ngoài kiếm củi khô.

Đêm đó, Đinh Điền dẫn theo một trăm người ăn vận như dân thường, nhập vào đoàn tiều phu ấy cùng kiếm củi, sau đó lẩn theo vào thành mà lính canh công không hề phát giác.

Sáng hôm sau, khác mọi lần, Đinh Bộ Lĩnh đích thân dẫn quân đi vây đánh, Kiều Công Hãn ra đứng trên cổng thành trỏ xuống nói:

-         Bộ Lĩnh không lấy làm buồn chán sao?

-         Cũng có một chút!

-         Vậy sao không rút đi cho sớm, còn kịp nấu bánh chưng ăn tết?

-         Hôm nay tôi đến chào Kiều tướng quân đây.

Công Hãn nghe đến đó chợt mặt biến sắc, biết Bộ Lĩnh không phải hạng hay nói chơi, lại không trông thấy Nguyễn Bặc và Đinh Điền đâu liền thét quân giữ chặt các cổng thành.

Nhưng khi Công Hãn hiểu chuyện thì đã quá muộn, ở cổng phía Nam, lính canh bị Đinh Điền chém hết cả, cổng thành lại mở toang đón quân Nguyễn Bặc tiến vào, hai tướng lại đánh thốc tới cổng tây mở cổng cho đại quân của Bộ Lĩnh và các tướng kéo vào.

Công Hãn, Kiều Thuận thất trận phòng thủ, cùng nhau mở cổng thành phía Đông, mang theo ba ngàn quân tháo chạy.

Anh em họ Kiều nhắm hướng sông Đà mà chạy, quân Bộ Lĩnh cũng đuổi rát phía sau, cùng đường, Kiều Thuận bảo anh mình:

-         Lĩnh đang đuổi tới, chết cả hai chi bằng sống một, nay để em chặn hậu, còn anh đưa người vượt sông mà chạy.

Công Hãn nghe theo, dẫn người vượt sông, Bộ Lĩnh đem quân tới, Kiều Thuận ra chặn đánh, Thuận nói:

-         Đinh Bộ Lĩnh, hôm nay ta và ngươi một sống một còn ở đây.

-         Kiều Thuận, xưa cha ta tha mạng cho ông ở Đại La, nay ta lại đối mặt với ông ở đây, xem như họ Đinh ta và ông có ác duyên trước sau cần phải cắt.

Lĩnh nói rồi sai Đinh Liễn vào đánh, Đinh Liễn bao năm qua được Nguyễn Bặc, Đinh Điền chỉ dạy, võ nghệ cũng chẳng thuộc hạng thường. Liễn lăm lăm mũi thương tế ngựa vào đâm Kiều Thuận, Thuận nhanh tay đỡ được, nhưng bị Liễn mượn thế quật cán thương vào lưng. Thuận tức tối, quay ngựa lao vào đánh Liễn, hai bên hăng như mổ lợn tết mà mãi chưa phân cao thấp, cuối cùng Liễn vờ thua chạy, Thuận đuổi rát, nào ngờ bị trúng hồi mã thương của Liễn ngã ngựa mà chết.

Lúc đó Công Hãn đã kịp qua sông, đứng trên bờ rõ nước mắt trông em rồi tế ngựa cùng quân sỹ chạy. Đinh Liễn thưa :

-         Xin cha cho được mang quân vượt sông truy đuổi.

-         Không cần, ông ta chạy không qua nổi đất Ái Châu đâu – Bộ Lĩnh đáp –

Đinh Bộ Lĩnh quay lại hàng phục hết quân lính trong thành Phong Châu Hạ, lại mở kho lương phát cho dân chuẩn bị đón tết, dân trong vùng ai nấy đều hoàn hỷ, xong xuôi đâu vào đấy, Bộ Lĩnh cắt cử người trông coi đất Phong Châu còn mình kéo đại quân về Đại La.

Lĩnh vượt sông, cố tình đi ngang đất Đường Lâm, Ngô Nhật Khánh nghe tin cho người ra vời Lĩnh ghé thành, sứ đến mời Lĩnh im không nói chỉ dùng mũi thương gạch hai vạch chéo nhau trên mặt đất rồi lại kéo quân thẳng về Đại La. 

Về đến Đại La, nhân lúc đông đủ, Cự Lang lúc này mới đứng ra hỏi: 

- Lúc qua Đường Lâm, Nhật Khánh cho người vời sao chủ tướng đáp lại còn vẽ hai vạch chéo là ý gì ?

Bổ Lĩnh cười trông qua Lưu Cơ nói: 

- Lưu Cơ hiểu lý ấy chăng ?

- Ta đã đánh dẹp hết Cảnh Thạc đến Nguyễn Siêu và cả Công Hãn, đương nhiên đã trở thành đạo quân lớn nhất mà ai cũng phải kiêng dè. Ngô Nhật Khánh là kẻ yếu vía tất lo sợ bị quân ta đến đánh. Nay chủ tướng vờ làm vẻ bí ẩn là để Nhật Khánh sợ càng thêm sợ. Theo tôi đoán thì chẳng bao lâu nữa Khánh sẽ tự mang quân đến hàng. - Lưu Cơ nói -

- Ta quả có ý ấy, nhưng cũng chưa dám chắc mình hiểu hết con người Nhật Khánh, Nhật An, nên đợi thêm mấy ngày nữa xem sao. Sao bây giờ vẫn chưa có tin từ Ái Châu nhỉ?

Đinh Liễn đứng ra chắp tay hỏi: 

- Thưa cha, cha muốn biết tin gì từ Ái Châu vậy? 

- Tin của Lê Hoàn.

Lê Hoàn được Chân Lưu đại sư gửi gắm cho Bộ Lĩnh, Lĩnh cũng thấy Hoàn là người khí khái, sau khi rời Ái Châu thì giao cho cùng Đinh Liễn ở lại lo việc lương thảo, sau Liễn ra Động Giang hội quân, thì ở Ái Châu giao cả cho Hoàn. 

Hoàn cũng là kẻ tài ngạo trời đất, nhận lệnh ở lại trông coi Ái Châu, quân sỹ trên dưới không ai không nghe phục, Hoàn thường đưa người vào Hoan Châu, Nhật Nam mộ lính, cũng như để yên các đất ấy, nên mấy năm Bộ Lĩnh đem quân đi chinh chiến mà chẳng cần lo gì Ái Châu, Hoan Châu, Nhật Nam.

Bộ Lĩnh đuổi Kiều Công Hãn đến bờ sông Đà, đoán Công Hãn sẽ xuôi về đất Ái Châu nên viết thư gửi Lê Hoàn, thư chỉ có mấy chữ : 

"Tướng có thể giết, lính thì bắt sống cho trọn"

Hoàn nghe theo, đem lính chặn đường bày mai phục đợi Công Hãn. 

Kiều Công Hãn vượt được sông Đà thoát khỏi sự truy đuổi của Bộ Lĩnh, nhưng biết không thể quay về chiếm lại thành nữa, bèn dẫn lính theo hướng Ái Châu mà chạy, khi chay qua một đoạn đường mà một bên là vách núi đá vôi, bên kia một ngọn đồi với cây cối khá um tùm, bỗng đâu có quân ra chặn đánh. 

Tướng ra chặn chính là Lê Hoàn, Hoàn quát lớn: 

- Quân sỹ bên kia, ai muốn sống thì nên đứng dồn sang bên phải.

Nói rồi đưa tay ra hiệu, tức thời, lính bên vách núi bên trái trổ ra, sẵn sàng dùng đá ném xuống. Quân của Công Hãn hoảng sợ, đứng dồn cả về bên phải. Hoàn lúc đó lại quát lớn :

- Quân sỹ bên kia, ai muốn sống thì nên đứng dồn qua bên trái.

Nói xong lại đưa tay ra hiệu, thì trong những lùm cây trên ngọn đồi bên trái nhất tề cung thủ trổ ra nhắm nỏ và bên trái quân Công Hãn. Quân Công Hãn hoảng loạn, xô đẩy chen chúc nhau mà đứng. Công Hãn lúc này mới quát hỏi: 

- Ngươi la ai mà chặn đánh quân ta?

- Tôi là Lê Hoàn, bộ tướng của Đinh Bộ Lĩnh, chủ tướng tôi bảo tôi chờ ngài ở đây hơn 4 tháng rồi.

Kiều Công Hãn cả quân lẫn tướng nghe thế thì thất kinh, lính của Công Hãn nghe thế càng thêm hoảng loạn, buông giáo bỏ tướng quay đầu bỏ chạy. Công Hãn đứng sững, chưa biết phải thế nào thì Lê Hoàn đã tế ngựa đến toan chém, Công Hãn đỡ được, vừa đánh vừa chạy, Hoàn dừng ngựa, hiệu cho cung thủ nhắm Công Hãn mà bắn, Công Hãn đỡ được ba bốn, chẳng đỡ được chín mười trúng tên mà chết.

Lính của Công Hãn trên đường chạy lại bị chăn đánh, liền hàng cả, Hoàn bố trí cho hàng binh ấy về Phong Châu, còn mình không đợi lệnh, tự mình dẫn quân ra Đại La hội với Bộ Lĩnh.

Gặp Bộ Lĩnh, Hoàn thi lễ rồi nói:

- Tôi đã giết Công Hãn, bắt sống hết lính của ông ta lại cho về Phong Châu hết theo lời chủ tướng, đáng lẽ viết thư báo rồi chờ lệnh, nhưng thuộc hạ thấy các đất lân cận Ái Châu đều đã được yên, không cần phải trông giữ quá cẩn trọng nữa, nên mạo muội dẫn quân ra đây hội với chủ tướng, xin theo lập công.

- Tốt lắm, ngươi ra hội quân cũng hợp ý ta, trước sau gì ta cũng gọi ngươi ra thôi. 

Cuối mùa đông năm 967, sau khi Kiều Công Hãn bị Lê Hoàn giết ở Ái Châu, hai sứ Kiều Thuận, Kiều Công Hãn coi như mất, đây là trân đánh ngặt nghèo nhất của Đinh Bộ Lĩnh, cả hành quân lẫn vây đánh mất bốn tháng, thương vong gân một ngàn, thu phục gần một vạn hàng binh, yên được đất Phong Châu. Kiều Thuận, Kiều Công Hãn tuy hai mà một, chia nhau giữ Phong Châu, quân dẹp loạn đến chống cự được hơn ba tháng thì thua chạy, các tướng đều chết hết, quân sỹ thương vong gần hai ngàn, còn lại đều theo hàng Đinh Bộ Lĩnh.

Đầu mùa xuân năm 968, Đinh Bộ Lĩnh hội hết các tướng ra Đại La, bàn kế vượt sông dẹp các sứ Nguyễn Khoan, Nguyễn Thủ Tiệp, Lý Khuê, Lã Đường. Quân của Bộ Lĩnh lúc này đã lên đến   bốn năm vạn, chia nhau đóng ở khắp các đất Phong Châu, Ái Châu, Đăng Châu, Thái Bình, Trường Yên, Động Giang, Tây Phù Liệt, nay chỉ để số ít lại giữ thành, còn lại theo các tướng ra hết Đại La. 

Quân tập trung ở Đại La lên đến gần ba vạn, khí thế nuốt càn khôn. Đương lúc Bộ Lĩnh đang nghị sự cùng các tướng, có lính vào báo: 

- Thưa chủ tướng, có Ngô Nhật Khánh ở Đường Lâm đến hội quân.

- Mời vào - Lĩnh nói, đoạn mỉm cười nói với Lưu Cơ - Ông đúng rồi !

Ngô Nhật Khánh nghe tin Đinh Bộ Lĩnh thắng trận ở Phong Châu, trên đường về Đại La có ngang qua Đường Lâm, bèn cho người vời vào thành, Lĩnh không đáp lại còn vạch ha vạch chéo trên đất, sứ giả về thuật lại chuyện ấy khiến trong lòng Khánh lo lắm. 

Khánh cho gọi Nhật An đến nói: 

- Anh cho người mời Đinh Bộ Lĩnh, ông ta không đáp lại còn vạch hai vạch chéo xuống đất rồi đi, em nói xem ấy là ý gì, phải chăng ông ta muốn ám chỉ thành Đường Lâm ta là mục tiêu tiếp theo?

- Điều ấy không thể võ đoán được, duy có điều, Đinh Bộ Lĩnh đem quân đánh khắp nơi thế như chẻ tre, các sứ lớn đều bj ông ta dẹp hết cả, quân ta cũng chẳng giữ mãi Đường Lâm này được, theo em thấy nên theo hàng Bộ Lĩnh mới là kẻ thức thời.

Khánh nghe thế im lặng không nói, trong bụng dùng giằng mãi, nữa muốn giữ đất Đường Lâm tự mình làm chủ một cõi nhưng sợ thế ấy chẳng bền, Đinh Bộ Lĩnh có thể đến lấy đất này bất cứ lúc nào, đến lúc ấy lại thành giặc chưa biết chừng.

Khánh chưa hạ quyết tâm thì đã nghe tin ở Đại La, quân của Đinh Bộ Lĩnh từ khắp nơi hội về có đến gần 3 vạn, cả kinh chẳng dám kê gối nghĩ ngợi thêm, liền cùng Nhật An dẫn quân đến hội xin làm bộ tướng. 

Lĩnh mời Khánh vào, hỏi : 

- Nhật Khánh đến tìm ta có việc gì chăng?

- Lần trước có hẹn với Đinh tướng quân, thế nguy của Đường Lâm được giải liền dẫn quân theo làm bộ tướng, sau lại hiềm nhiều nỗi mà trễ hẹn ấy, hôm nay tôi đến một lòng xin theo vậy.

- Nhật Khánh giữ đất Đường Lâm riêng mình một cõi chẳng phải tốt hơn theo ta làm bộ tướng sao, lợi hại đã nghĩ thông chưa?

- Chuyện ấy vốn đã sớm không cần nghĩ, tôi trước sau một lòng kính ngưỡng muốn theo về, xin Đinh tướng quân chấp thuận cho. 

- Ngươi đã nói thế, ta cũng đành thuận lòng vậy.

Cũng đầu năm 968, Ngô Nhật Khánh ở Đường Lâm cả tướng lẫn quân hơn năm ngàn theo về với Đinh Bộ Lĩnh, 12 sứ quân nay chỉ còn bốn sứ, tất cả đều đóng phía mạn bắc sông Hồng. Lĩnh muốn một trận mà dẹp 4 sứ ấy thống nhất đất nước, liền nói với các tướng:

- Ta cuối năm 965 thì khởi binh, đến nay cũng đã ba năm, nhờ các tướng mà đánh đâu được đó, nay thấy các tướng và quân sỹ tuy chưa mỏi, nhưng binh biến bao năm lòng dân cũng đã mỏi, mười hai sứ quân nay chỉ còn bốn, ta muốn một trận cho xong để dân yên nước ổn, nên hội các tướng về đây cả mà luận kế. Các tướng thấy thế nào?

Lưu Cơ đứng ra nói: 

- Trong 4 sứ quân này, Nguyễn Khoan và Nguyễn Thủ Tiệp vốn đã có mối liên kết, gần đây Nguyển Thủ Tiệp lại liên kết với Lý Khuê, theo đã đó, nếu ta không nhanh đánh tới thì 4 sứ liên kết với nhau, lúc ấy khó càng thêm khó. Thiết nghĩ nên chia quân làm bốn đạo, vượt sông áp sát các thành Tam Đái của Nguyễn Khoan, Tiên Du của Thủ Tiệp, Siêu Loại của Lý Khuê, Tế Giang của Lã Đường, rồi mới tùy cơ mà ứng biến.

- Nguyễn Khoan đóng ở Tam Đái cách xa so với 3 sứ kia là không đáng lo nhất, ba sứ còn lại rất có thể họ sẽ liên kết, ứng cứu lẫn nhau khi ta tiến đánh, vì vậy ta nên cho người đóng ở giữa các sứ này. - Trinh Tú nói thêm -

- Tốt lắm. Nay ta giao cho Nguyễn Bặc, Đinh Liễn điểm năm ngàn quân tiến đánh Tế Giang của Lã Đường. Lưu Cơ, Đinh Điền điểm năm ngàn quân tiến đánh Siêu Loại của Lý Khuê. Phạm Hạp, Cự Lang lãnh năm ngàn quân tiến đánh Tiên Du của Nguyễn Thủ Tiệp. Trần Thăng, Trần Thái, Nhật Khánh điểm quân đến chặn giữa các sứ. Ta, Trịnh Tú và Lê Hoàn sẽ lãnh binh tiến đánh Tam Đái.

Mùa xuân 968, đại quân của Đinh Bộ Lĩnh vượt sông, quyết một trận thống nhất đất nước.

Kết quả thế nào, xem hồi sau sẽ rõ.


Sunday, December 1, 2013

Loạn Thế Lộ Chân Long, hồi thứ 17

Quân Nguyễn Siêu bị đuổi rát đến mé sông thì cùng đường, may thay lúc ấy có đội thuyền nhân hơn một trăm ngang qua, Siêu và lính xin qua sông, thuyền nhân liền chịu, không ngờ đến gần giữa sông thì bị thuyền nhân dùng sào tre gạt cả xuống sông. Quân Siêu bơi vào bờ thì bị bắt sống hết, Nguyễn Bặc túm lấy Siêu, bắt giải về trại Bộ Lĩnh, Lĩnh trỏ Siêu nói:

- Ngươi hiểu tội mình không ?


Siêu đáp: 


- Đánh trận, giết tướng địch là lẽ thường sao gọi là tội.


- Thế còn đám lính của ngươi khi ấy chưa kịp chạy qua lũy phòng thủ, sao ngươi vẫn giết.


- Chí muốn xưng hùng bá thì lòng tiếc chi mấy tên nhãi tốt.


- Ngươi vì muốn tranh hùng bá mà mạng quân lính của mình cũng coi như rác, vậy khi giành được thiên hạ rồi há lại chẳng dùng máu dân để rửa ngai vàng sao.


Nói rồi Lĩnh giận, toan chém thì Nguyễn Bặc gàn xin :

- Xin chủ tướng để hắn cho tôi tùy ý xử lý.

Bộ Lĩnh gật đầu, Bặc kéo Siêu về trại, đem trói vào cột rồi sai lính canh nghiêm cẩn, ai cũng thấy lạ, cứ nghĩ Siêu sẽ chết ngay khi rơi vào tay Nguyễn Bặc. Lính cũ của Nguyễn Bồ, Đinh Thiết cả lính gốc Hoa Lư đều tụ tập trước trại Nguyễn Bặc mà hỏi :


- Chúng tôi dốc lòng đánh Nguyễn Siêu chỉ mong ngày đêm sớm được báo thù cho tướng cũ chúng tôi là Nguyễn Bồ, Đinh Thiết, nay thấy tướng quân bắt được Siêu mà không giết đi thật chẳng cam lòng.


- Ta trói hắn ở đây, cốt đợi khi toàn thắng, lúc đó sẽ cột hắn vào đuôi ngựa mà kéo đi, giễu về đất Hoa Lư bắt hắn tạ tội với dân Trường Yên rồi giết chưa muộn, có như thế lòng ta mới thỏa.


Lính nghe thế đều tạm yêu lòng.

Lại nói Nguyễn Hiền, từ khi nhận mệnh ở lại, đóng cửa thành, thủ mãi, Hiền sai cung thủ sẵn sàng ngày đêm, lại sai chất đá trên thành phòng khi quân của Bộ Lĩnh dùng thang công thành. Quân Bộ Lĩnh sợ thương vong nhiều, chỉ vây ngoài chặn đường lương thảo mà chưa dám đánh vào. Một hôm Hiền nghe tin Siêu bị bắt nhốt trong trại quân Nguyễn Bặc, liền hội các tướng tìm cách cứu Siêu.

Hôm đó, đang lúc nửa đêm, bỗng đâu có toàn lính mấy chục người đột nhập vào trại quân Nguyễn Bặc, chúng nhanh chóng hạ hết lính canh, dùng đuốc soi vào hết các trại , lúc thấy trong trại có bóng người bị trói vào cột, chúng hỏi:

- Có phải Siêu chủ tướng đấy không ?

- Ta đây, mau cởi trói cho ta.

Chúng cởi trói cho Siêu, dẫn Siêu ra khỏi trại, rồi lên ngựa, một mạch phi về Tây Phù Liệt, Nguyễn Bặc được tin cả kinh, cùng lính tế ngựa đuổi theo. Quân Siêu chạy vè gần thành thì có lính vào báo với Hiền:

- Thưa tướng quân, Siêu chủ tướng đang ruội ngựa về thành, phía sau cách một dặm, quân Nguyễn Bặc đang đuổi rát.

- Mau, mau mở cổng thành. - Hiền lệnh -

Quân Siêu còn cách thành mấy trượng thì cổng thành mở, vừa qua cỗng thành, bỗng dâu trong đám lính tháp tùng Siêu có một người tế ngựa đến gần Siêu nắm lấy cổ áo sau của Siêu ném cả người ra phía sau, trông ra thì đó chính là Đinh Điền, Siêu bị ném xuống đất hoảng hồn, lồm cồm bò dậy, lúc này Nguyễn Bặc đã kịp đuổi đến, lăm lăm cây thương lao vào Siêu, Siêu chẳng kịp tránh, thương đâm thấu ngực hộc máu mà chết.

Lính canh cổng cả kinh, lao vào đánh, bị Điền, Bặc chém hết, hai tướng cầm thương ngạo nghễ giữa cổng thành, lính của Hiền chẳng giám vào nữa, lúc này đại quân của Trịnh Tú, Lưu Cơ, Phạm Hạp, Cự Lang, Đinh Liễn kịp đến, cả bọn sáu người đánh thốc vào trong thành.

Lính về báo, Hiền cười khổ :

- Chẳng ngờ Nguyễn Bặc, Đinh Điền không những một thân võ nghệ mà còn một bụng hiểm kế nữa, thiên hạ này tất thuộc về Đinh Bộ Lĩnh mà thôi.

Nguyễn Hiền sai lính mở cồng thành phía nam, cùng quân chạy mãi, đến gần bờ lũy mà xưa Hiền cho đắp, bỗng đâu quân Bộ Lĩnh trổ ra, dùng nỏ nhắm vào Hiền mà bắn, chẳng thể né, mấy chục mũi tên bắn trúng Hiền, Hiền gục trên ngựa chết, quân Hiền hàng hết.

Tháng 8 năm 967, Đinh Bộ Lĩnh dẹp yên sứ quân Nguyễn Siêu, Lĩnh bị mất bốn tướng, lính thương vong khoảng ba ngàn, thu phục hơn sáu ngàn hàng binh. Nguyễn Siêu và các tướng đều chết cả, lính thương vong hơn ba ngàn còn lại hoặc hàng Bộ Lĩnh hoặc tản mát đi hết.


Đinh Bộ Lĩnh cho an dân đâu vào đấy, qua tháng 9 năm 967 sau khi chia người coi giữ các đất mới kéo đại quân về Đại La, đến Đại La Lĩnh họp các tướng lại bàn: 


- Sau Cảnh Thạc, Nguyễn Siêu thì Kiều Công Hãn là một sứ lớn, các tướng nói xem nên dùng cách nào mới phục được sứ này?


Lưu Cơ đứng ra thưa


- Kiều Công Hãn cùng em là Kiều Thuận chia nhau giữ đất Phong Châu, Thuận lập thành ngay sau Công Hãn tạo thế ỷ dốc tiện ứng cứu lẫn nhau. Muốn phục Công Hãn phải phục được Kiều Thuận trước để cô lập Công Hãn. Lại nói đất này mặt Bắc giáp sông Hồng, mặt Nam giáp sông Đà, ta muốn đánh đều phải vượt sông, nếu không thể đánh nhanh thắng nhanh thì cả ứng cứu lẫn lương thảo quân ta đều gặt rất nhiều khó khăn. 


- Đúng như Lưu tướng quân nói, trong tình thế này chỉ còn cách hạ thật nhanh Kiều Thuận để làm lớn thanh thế, sau đó dùng kế nghi binh hòng cho Kiều Công Hãn vì sợ mà chạy ra khỏi chổ hiểm yếu của chính mình mới mong dành phần chắc thắng. - Phạm Hạp nói thêm - 


- Đất của anh em họ Kiều bốn mặt đều có sông, nếu ta theo mặt nam sông Đà mà tiến thì chỉ qua sông một lần nhưng sông ấy lại phải khúc nước xiết, đường hành quân có nhiều núi non. Còn như theo mặt bắc sông Hồng mà tiến thì phải vượt sông hai lần - Cự Lang nói thêm -

Lúc này Bộ Lĩnh mới nói gọn ý các tướng:


- Được rồi, ý các tướng ta đã rõ, nay quân ta phải đóng giữ khắp nơi chỉ có thể kéo gần một vạn quân đi đánh anh em họ Kiều, trong khi quân Phong Châu cũng phải hơn một vạn 5 ngàn, vì vậy khi lâm trân phải ứng biến cho khéo mới mong giành thượng phong. Nay ta giao cho các tướng chia quân làm hai đạo, Lưu Cơ, Nguyễn Bặc, Đinh Điền điểm 5000 quân vượt sông Hồng theo bờ sông mà hành quân. Ta cùng Phạm Hạp, Cự Lang sẽ điểm 5000 quân men theo sông Đà mà tiến quân. Đinh Liễn áp tải lương thảo theo đại quân còn Trịnh Tú ở lại giữ Đại La chi viện khi cần. 



Lại nói chuyện Kiều Công Hãn, từ sau khi Ngô Vương tạ thế, Dương Tam Kha lộng quyền thì ở mãi đất Phong Châu chẳng chịu ra ngoài, cũng không nghe lệnh triều đình, sau khi Tấn Vương mất Công Hãn chiêu mộ thêm quân sỹ, tự mình lập sứ cũng cốt chỉ mong giữ đất Phong Châu mãi cho họ Kiều.

Tuy nhiên Kiều Thuận, em Công Hãn thì lại không thế, Thuận từ sau khi bị Ngô Vương đuổi chạy khỏi thành Đại La, trong lòng vẫn chưa phục, vẫn muốn mang họ Kiều thêm lần nữa đến với ngôi cao.

Thuận về Phong Châu, xây thành cất lũy cùng với Công Hãn tạo thế ỷ dốc nhưng hễ có cơ hội y liền thuyết phục Công Hãn đem binh ra ngoài. Lúc Đinh Bộ Lĩnh đem quân qua Đăng Châu, Thuận bàn với Công Hãn đánh lấy Đường Lâm của Ngô Nhật Khánh sau đó chiếm luôn Động Giang nhưng Công Hãn chẳng nghe.

Nay bỗng đâu có tin Đinh Bộ Lĩnh đang đem quân đến đánh, Thuận từ thành Phong Châu Thượng đến chổ Công Hãn trách:

-    - Trước anh không nghe em, giờ Lĩnh kéo quân gần tới rồi, biết làm sao ?

-    - Đất Phong Châu này trăm năm nay của họ Kiều ta, chí anh chỉ mong giữ mãi đất này, chẳng mong làm chuyện lớn lao. Huống chi, Đinh Bộ Lĩnh là con rồng lớn đang buổi vẫy vùng, ta giữ đất này đã khó, mong gì tiến đánh đất của hắn.

-    - Anh có kế gì ứng phó chưa ?

-    - Đất Phong Châu này 3 mặt giáp sông, lưng dựa núi, quân Lĩnh đến thì dễ nhưng muốn ở lâu thì khó vì quân chi viện hoặc tiếp lương chắc chắn phải vượt sông, ta chỉ cần giữ vững hai thành, lại ngăn quân chi viện tiếp lương thì chỉ trong hơn một tháng là Lĩnh phải rút.

-     - Cụ thể thế nào?

-     - Lĩnh đến tất sẽ vây thành Phong Châu Thượng của em, đánh nhanh thắng nhanh để phá thế ỷ dốc, hòng cô lập anh cuối cùng phá Phong Châu Hạ, lúc đó em cứ đóng kín cửa thành, đừng ra đánh, chuyện còn lại để anh lo.

Kiều Thuận biết anh mình xưa nay tính toán luôn chu toàn trước sau nên không thắc mắc gì thêm, về thành chuẩn bị đón quân Bộ Lĩnh.

Hai đạo quân của Đinh Bộ Lĩnh hành quân hơn nửa tháng thì kịp đến, vượt sông hội với nhau trên đất Phong Châu Thượng, Bộ Lĩnh lệnh cho toàn quân ngay trong đêm đến vây thành của Kiều Thuận.

Quân của Kiều Thuận đã có chuẩn bị từ trước, thủ mãi ở trong thành không ra đánh, mặc cho Bộ Lĩnh vây ráp khiêu khích ở bên ngoài. Không đánh vào được Lĩnh đành phải cho quân rút ra dựng trại đóng lại cách thành mấy dặm.

Hơn năm sáu ngày sau, Kiều Thuận thủ riết, Công Hãn án binh bất động, Đinh Bộ Lĩnh cứ vây đánh trong vô vọng như vậy. Ngày thứ 7, đang đêm, Đinh Bộ Lĩnh lại cho quân đến vây thành của Kiều Thuận, đang chưa có cách nào công thành, thì có lính đến báo:

-         Thưa chủ tướng, Đinh Liễn tướng quân áp tải lương thảo vừa đến thì bị tướng của Kiều Công Hãn là Kiều Chấn mang quân đến đánh cướp. Đinh Liễn tướng quân sai thuộc hạ đến báo đẻ chủ tướng kịp có đối sách.

-         Ngươi quay lại nói với Đinh Liễn, cứ y kế mà làm – đoạn quay qua nói với các tướng – Cơ hội đến rồi !

Lại nói Đinh Liễn, được Bộ Lĩnh giao cho áp tải lương thảo, Liễn được Bộ Lĩnh lệnh phải chủ động đến trễ hơn đại quân bảy ngày.

Đang đêm, vừa lúc mang hết lương thảo từ bên bờ bên kia qua sông thì đã bị Kiều Chấn từ đâu mang quân đến tập kích, Liễn bị bất ngờ cự được một lúc đành phải bỏ lại lương thảo mà chạy.

Kiều Chấn cướp được lương thảo, mang hết về thành, về đến thành vừa lúc tờ mờ sáng, quân ở trong thấy cờ của Chấn liền mở cổng, Chấn tế ngựa vào, nào ngờ từ hai bên Phạm Hạp, Cự Lang mang quân đánh theo vào.

Kiều Chấn giật mình cả kinh, biết bị trúng kế, vội quay ngựa thét quân đánh thốc trở ra. Chấn vừa ra đến cổng thì Phạm Hạp, Cự Lang đã đánh tới, Chấn vừa tả xung hữu đột, cố sức đánh lui hai tướng vừa gào lính đóng cổng thành lại.

Đánh được một lúc, Phạm Hạp vung trường đao đánh bay thương của Chấn, liền lúc đó Cự Lang đâm thương tới, Chấn trúng thương vào bụng, liền dùng tay giữ chặt thương không cho Cự Lang rút thương ra, lại bị đao của Phạm Hạp xả xuống vai.

Chấn lúc này đau đớn tột cùng nhưng vẫn cố gắng dùng chút sức tàn cản bước hai tướng, cho đến khi cổng thành đóng, Chấn mới gục chết.

Bộ Lĩnh chứng kiến cảnh ấy, chỉ biết lắc đầu, gọi hai tướng Phạm Hạp, Cự Lang rút quân ra, lúc ấy trời vừa sáng, Kiều Công Hãn đứng trên cổng thành nói xuống:

-         Bộ Lĩnh cớ sao mang quân xâm phạm đất Phong Châu của họ Kiều ta?

-         Đất chung của người Việt làm gì riêng của họ nào?

-         Ta đâu có động đến Bộ Lĩnh?

-         Ngài không có nửa ngón tay chạm đến tôi, nhưng tôi xem nước phải thống nhất mới vững mạnh, xưa ngài cùng cha tôi, Ngô Vương đánh giặc chẳng phải là vì ý ấy ư?

-         Ta không nghĩ nhiều thế đâu, bờ cõi không yên đất Phong Châu tất liên lụy nên ta theo Ngô Vương đánh giặc, nay bờ cõi đã định, ta chỉ muốn giữ lấy đất của mình.

-         Vì cái nghĩ không cùng như thế, nên tôi phải mang quân đánh ngài vậy.

-         Được, ta xem chúng ta phải một phen đao kiếm. Dám hỏi Bộ Lĩnh sao biết ý ta mà tương kế tựu kế ?

-         Tôi mang quân đến, các tướng của tôi nghĩ phải đánh Phong Châu Thượng để phá thế ỷ dốc, ngài cũng nghĩ tôi sẽ đánh Phong Châu Thượng, tôi chiều theo ý các tướng và ý của ngài mà đánh Phong Châu Thượng dẫu biết ở đó đã có chuẩn bị, đánh vào không được.

-         Sao biết thế mà vẫn đánh ?

-         Tôi chiều theo ý ngài, thì ngài mới chiều ý tôi chứ. Tôi vờ đánh Phong Châu Thượng mà kỳ thực trong lòng muốn lấy Phong Châu Hạ trước, nhưng đánh riết mấy ngày, Phong Châu Hạ án binh bất động, đành phải đợi quân áp tải lương thảo đến.

-         Sao phải đợi như thế?

-         Ngài xưa theo Ngô Vương thường được giao cho trọng trách đốc thúc lương thảo, như người thợ rèn nhớ búa, người thợ săn nhớ cung, lúc đánh trận ngài tất nghĩ chuyện cướp lương thảo của đối phương trước. Tôi nhân đó, cho quân cắm cờ xí nghi binh vờ vây đánh Phong Châu Thượng, còn mình kéo đại quân đến đây.

-         Quả nhiên thiên hạ đồn chẳng sai, Bộ Lĩnh đúng là dụng binh rất giỏi.

-         Chỉ tiếc rằng, Kiều Chấn anh dũng hơn người, nên kế hoạch của tôi phải có chút thay đổi.
-         Thay đổi thế nào?

Bộ Lĩnh cười đáp:

-         Ngài sẽ sớm biết thôi.

Nói rồi hiệu cho toàn quân dạt ra hai bên, tạo thành lối trống từ ngoài đến cổng thành Phong Châu Hạ, đúng lúc đó có một tướng dẫn hơn hai ngàn quân nhắm hướng cổng thành thốc ngựa chạy tới, phía sau một tướng khác đang đuổi rát, trông ra thì là Kiều Thuận chạy còn Đinh Điền đuổi.

Kiều Thuận năm sáu ngày bị vây đánh, an tâm thủ trong thành, nào ngờ đến sáng ngày thứ bảy đứng trên thành trông ra thấy chỉ toàn là cờ xí và giả binh, nghĩ bụng, Đinh Bộ Lĩnh bày nghi binh ở đây, chắc chắn đang vây đánh Phong Châu Hạ, liền điểm binh đến định phối hợp với quân Phong Châu Hạ một trận mà lui quân Lĩnh.

Thuận vừa kéo quan qua đất Phong Châu Hạ bỗng đâu quân Đinh Điền trổ ra đánh tập hậu, Thuận không có đường rút, đành nhắm thành Phong Châu Hạ mà chạy, Đinh Điền được thế đuổi riết, lùa quân Thuận như chăn vịt.

Thuận chạy đến, Công Hãn vội cho người mở cổng thành, Đinh Bộ Lĩnh lệnh cho các tướng đánh theo vào một lần nữa, Đinh Điền đánh rát phía sau, hai bên tả hữu Phạm Hạp, Cự Lang đánh bừa qua, hậu quân của Thuận tan tác cả.

Phạm Hạp, Cự Lang theo Đinh Điền đuổi đánh đến cổng thành, Thuận chạy được vào trong, đúng lúc đó trong thành lại có một tướng rất dũng mãnh đánh bật quân Bộ Lĩnh ra, đó chính là Kiều Hưng em của Kiều Chấn.

Hưng và Chấn theo dưới trướng Công Hãn cả hai đều võ nghệ tinh thông, sức địch muôn người, trung thành một dạ. Chấn vừa hi sinh giữ cổng thành, nay Hưng vì muốn bảo vệ Kiều Thuận mà một mình dẫn quân lao ra cự với cả ba tướng cửa Bộ Lĩnh.

Đinh Điền hiệu cho Phạm Hạp, Cự Lang đánh vào cổng thành, còn mình đối phó với Kiều Hưng. Hưng đấu với Điền được vài chiêu, quay ra sau thấy Phạm Hạp, Cự Lang đã giáp cổng thành, đành bỏ Điền tế ngựa đến, vung đao toan chém Phạm Hạp.

Phạm Hạp xoay ngươi đưa cán trường đao lên đỡ được, hất lưỡi đao của Hưng ra lại nhân thế chém ngang, Hưng phải rụt người mà tránh. Cự Lang đánh đến cổng thành đã gần đóng kín, Lang xáp lại thì Kiều Thuận ở trong lệnh cho lính đâm thương trở ra, Cự Lang không còn cách nào, đâm bừa thương vài cái rồi đứng nhìn cửa thành đóng lại.

Kiều Hưng thấy thế vừa mừng vừa lo, kéo cương, quát lính đánh ra mở đường máu để chạy, quân Bộ Lĩnh vây kín, Hưng trông ra phía Bắc là vòng vây mỏng nhất, nên kéo quân đánh về hướng ấy.

Nào ngờ đánh tới thì Nguyễn Bặc đã án ngữ sẵn từ khi nào, Bặc cầm thương quất ngựa lao thẳng vào Hưng, Hưng vung đao toan chém, Bặc thúc ngựa chạy nhanh hơn thoát được nhát đao ấy trong tích tắc, xoay người như chớp, dùng thương đâm tới phía sau lưng của Hưng.

Kiều Hưng không kịp phản ứng, trúng một thương bên mạng sườn phải, bấm bụng chịu đau, thúc ngựa chạy, lúc đó có một tráng sỹ chẳng giáp chẳng thương, để mình trần lao về phía Hưng, dùng hai tay đẩy Hưng cả người lẫn ngựa ngã nhào, Hưng chịu không nổi, hộc máu mà chết. Tráng sỹ ấy, chính là Đinh Điền.

Bộ Lĩnh cho lệnh rút quân, đem xác Kiều Hưng, Kiều Chấn chôn cất đàng hoàng trước cổng thành Phong Châu Hạ, Lĩnh than:

-         Nếu không có hai ngươi thì ta lấy được Phong Châu rồi, bây giờ chắc phải đợi hết mùa đông.

-         Cũng may, họ không phải người của Nguyễn Siêu hay Cảnh Thạc. – Lưu Cơ nói thêm vào –

Về đến trại, Bộ Lĩnh lệnh cho Lưu Cơ, Nguyễn Bặc, đến hội với Đinh Liễn lấy thành Phong Châu Thượng mà Kiều Thuận bỏ lại, còn mình và các tướng lại bàn nhau vây đánh Phong Châu Hạ.

Thành Phong Châu Thượng không còn chủ tướng, Lưu Cơ, Nguyễn Bặc, Đinh Liễn đến lấy như lấy đồ trong túi, chỉ vây hơn hai ngày thì quân trong thành ra hàng hết ráo. Được thành, cả bọn bàn với nhau đến hội quân giúp Bộ Lĩnh phá Phong Châu Hạ, đang lúc mưu sự dang dở thì lính báo quân Lĩnh kéo về đến.

Thì ra, Kiều Công Hãn bị mất hai mãnh tướng, từ đó thủy chung đóng cổng thành không ra đánh, lại cho cung thủ sẵn sàng trên thành, khiến cho quân Lĩnh vây riết mấy ngày trời mà không dám đánh vào. Cuối cùng không có cách nào xoay chuyển tình hình Lĩnh đành kéo quân về Phong Châu Thượng.

Từ đó, cứ cách vài ngày, Lĩnh lại sai các tướng thay phiên đem quân đến đánh, nhưng Công Hãn vẫn bền chí bền gan thủ mãi, hơn hai tháng ròng rã, chẳng bên nào bắn ra một mũi tên, cứ quân Lĩnh kéo đến lại kéo về, còn quân họ Kiều không mảy may muốn đánh.
Kiều Thuận nóng ruột bàn với anh:

-         Thủ mãi như vậy, chi bằng đang đêm ta mang quân tập kích, quân Lĩnh đã hơn hai tháng chỉ đến vây rồi về chắc đã lơi là phong thủ.

-         Em chớ xem thường Bộ Lĩnh, trước đây phá quân hai thôn Đường Nguyễn, Lĩnh còn vờ thiếu lương dụ quân hai thôn ra mà bắt trọn, lính của Lĩnh đều có kỷ luật đâu dễ gì lơi là cảnh giác. Ta hai lần mở cổng thành là hai lần mất tướng không thể khinh suất thêm được.

-         Chẳng lẽ đợi mãi như vậy?

-         Ta nóng ruột, quân Lĩnh cũng vậy, mùa Đông mưa dầm, quân vây đánh càng dễ nản lòng, ta thì gan với Lĩnh thì ta ở thế thượng phong chứ chẳng phải hạ, cầm cự được hơn hai tháng là đang thắng chẳng phải đang thua, em vội cái gì. Giữ thành cho khéo, không quá 1 tháng nữa Lĩnh tất phải rút, khi đó truy kích chưa muộn.

Lại nói quân Đinh Bộ Lĩnh ở Phong Châu Thượng cũng đang rối bời, Đinh Liễn báo:

-         Quân lương lần trước bị cướp hết mà tựu kế không thành, lương thảo do Kiều Thuận để lại chỉ đủ dùng trong một tháng nữa, với tình hình này, không sớm phá được Phong Châu Hạ chúng ta buộc phải rút quân thôi.

-         Gần đây trời rét đậm, lại thêm mưa dầm, cứ vài ngày lại phải đi vây đánh trong vô vọng, quân sỹ của ta đang hết sức chán nản, xin chủ tướng cân nhắc – Cự Lang nói thêm –

Bộ Lĩnh lúc này mới trầm ngâm đáp:

-         Lần trước vây thành Thanh Oai của Cảnh Thạc cũng vào đúng mùa đông, nhưng khi ấy ta gần Ái Châu dễ tiếp lương, lại vây đánh trong thế nhàn chủ động, lần này đúng là tình thế khác hẳn. Nếu không có kế sách hay chắc chắn phải rút quân thôi.

***


Muốn biết Đinh Bộ Lĩnh xử trí thế nào, xem hồi sau sẽ rõ.